Bir maddenin başka bir madde içerisinde gözle görünmeyecek tanecikler halinde homojen bir şekilde dağılması olayına ÇÖZÜNME, elde edilen homojen karışıma da ÇÖZELTİ denir.
Çözeltilerde çözen ve çözünen olmak üzere iki bileşen vardır. Bir çözücü içerisinde birden fazla çözünen bulunabilir
ÇÖZELTİLERİN ÖZELLİKLERİ
1. Homojen karışımlardır.
2. Saydam ve berrak görünürler.
3. Asit baz ve Tuz gibi iyonik maddelerle hazırlanmış sulu çözeltiler elektrik akımını iletir.
E Elektrik akımını ileten çözeltilere ELEKTROLİT ÇÖZELTİ denir. Elektrik akımını ileten metallere ELEKTROT denir.
4. Çözüneni uçucu olmayan sıvı çözeltilerde
a) Çözeltinin kaynama noktası saf çözücünün kaynama noktasından yüksektir.
b) Çözeltinin donma noktası, saf çözücünün donma noktasından düşüktür.
c) Çözeltinin buhar basıncı, saf çözcünün buhar basıncından düşüktür.
5. Çözüneni uçucu olmayan sıvı çözeltilerde çözünen madde miktarı (Derişim) arttıkça
a) Kaynama noktası yükselir.
b) Donma noktası düşer.
c) Buhar basıncı düşer
6. Çözeltilerin ayırt edici özellikleri sabit değildir.
E 1 litre SUDA 1 mol atom, iyon ya da molekül çözündüğünde çözeltinin kaynama noktası 0,52°C yükselir, Donma noktası -1,86°C düşer.
7. Çözüneni uçucu olmayan seyreltik çözeltilerde çözelti sabit basınç altında;
a) Isıtıldıkça kaynama noktası yükselir.
b) Soğutuldukça donma noktası düşer.
c) Buhar basıncındaki artış hızı azalır.
Bir maddenin elektrik akımını iletebilmesi için;
a) Serbest halde elektronu olmalıdır. Bu olay metallerde vardır.
b) Yapısında Anyon (-) ve Katyon (+) bulunmalıdır.
c) Bileşikler katı halde elektriği iletmezler. Sıvı halde ve çözeltilerinde, iyonik bileşikler elektrik akımını iletir.
d) Bir çözeltide iyon sayısı arttıkça, ya da sıcaklık arttıkça çözeltinin iletkenliği artar. (Endotermik çözünmelerde)
e) Metallerin elektrik iletkenliği elektron akışı ile olur. (Ötelenme hareketi) olay fizikseldir.
f) Bileşiklerin sulu çözeltilerinin elektrik iletkenliği kimyasal yollarlar olur.
g) Suda moleküller halde çözünen (ağ örgülü) maddelerin çözeltileri elektrik akımını iletmez.
ÖRNEK 1:
Tuzlu su ile eşit miktar saf su aynı ortamda kaynamaktadır.
I. Kaynama noktaları
II. Buhar basınçları
III. Potansiyel enerjileri
niceliklerinden hangileri eşittir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve II E) I ve III
ÇÖZÜM:
Sıvının cinsi ne olursa olsun aynı ortamda kaynayan sıvıların buhar basınçları dış basınca eşit olduğundan hepsinin buhar basıncı birbirine eşittir.
Cevap (C)
ÖRNEK 2:
I. Tunç
II. Kolonya
III. Ayran
Yukarıdakilerden hangileri çözeltidir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve II E) II ve III
ÇÖZÜM:
Tunç: Alaşım (katı-katı) çözelti
Kolonya: alkol su karışımı çözelti.
Ayran: yoğurt su karışımı süspansiyon.
Cevap (D)
ÖRNEK 3:
I. Aynı sıcaklıkta buhar basıncı düşük olan sıvının kaynama noktası da düşüktür.
II. Maddenin molekülleri arası bağ kuvveti arttıkça buhar basıncı artar.
III. Donma noktası düşük olan çözeltinin kaynama noktası yüksektir.
yukarıdakilerden hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve II E) I, II ve III
ÇÖZÜM:
Aynı sıcaklıkta buhar basıncı düşük olanın kaynama noktası yüksektir. (I) Yanlış.
Maddenin molekülleri arası bağ kuvveti arttıkça kaynama noktası yükselir. Buhar basıncı düşer. (II) Yanlış.
Donma noktası düşük olan çözeltide çözünen madde daha fazla olduğu için kaynama noktası yüksektir. (III) Doğru)
Cevap (C)
ÖRNEK 4:
I. Saf su
II. Alkollü su
III. Saf alkol
Yukarıdaki maddelerin kaynama noktaları arasında nasıl bir ilişki vardır?
A) I = II = III B) I > II > III C) II > III > I
D) III > II > I E) III > I > II
ÇÖZÜM:
Saf suyun kaynama noktası 100°C, Alkolün 78°C, Alkollü suyun: 78 > Alkollü su olduğundan (çözünen uçucudur.)
Cevap (C)
ÖRNEK 5:
400 gram suda 0,5 mol NaOH çözündüğünde suyun kaynama noktası 100°C’den 102°C’ye çıkar. 800 gram suda kaç gram Al(NO3)3 çözünürse suyun kaynama noktası 106°C olur? (Al = 27, N= 14, O= 16)
